RTV Stichtse Vecht

Joseph Toonen stopt na 50 jaar als politicus voor zijn dementerende vrouw: ‘Nu is zij aan de beurt’

Loenen aan de Vecht – Als raadslid en wethouder betekende hij veel voor de inwoners van de toenmalige gemeente Loenen in de provincie Utrecht. Ook na de fusie van de gemeentes Loenen, Breukelen en Maarssen bleef hij actief in de fusiegemeente Stichtse Vecht. De laatste jaren als raadslid en het laatste half jaar als fractievoorzitter van de PvdA. Maar nu stopt Joseph Toonen als politicus. Een terugblik.

Ruim vijftig jaar was Joseph Toonen (74) actief in de politiek. Bevlogen, fanatiek en vol idealisme. “Bescheidenheid is niet mijn beste eigenschap,” lacht hij. Aan de keukentafel in zijn huis in Loenen aan de Vecht spreekt hij over hoogte- en dieptepunten uit zijn politieke carrière; over wedstrijden winnen én verliezen en over de vrouw achter hem.

Vol idealen

Met een gezonde dosis idealen maakte Toonen zijn entree in de lokale politiek, toen hij in 1969 betrokken was bij de oprichting van de PPR, de Politieke Partij Radicaal, in Maarssen.

“Bij de PPR vonden we echt dat we de wijsheid in pacht hadden. Wij hadden het allemaal door. En wij wisten hoe het zat. En dat was ook zo. Ik vind nog steeds dat we toen ook gelijk hadden. Alleen het probleem was, niemand was het met ons eens. En als je in de politiek gaat, dan wil je wat bereiken. Maar dat gebeurde niet,” zegt Toonen.

‘Vuile zakkenvuller!’

En dus stapte hij over van de PPR naar de PvdA, waar hij later raadslid werd. “Ik was een raadslid dat overal op afdook. Als er maar ergens wat aan de hand was, dan ging ik ernaartoe om te praten.” Daar maakte hij vrienden en vijanden mee. Tijdens een verhitte informatieavond over de mogelijke komst van een jongerenhangplek in het dorpje Nigtevecht schreeuwde een gefrustreerde inwoner ‘jij vuile zakkenvuller’ tegen hem. Nu, aan de keukentafel, lacht hij erom en noemt hij het een hoogtepunt uit zijn politieke leven.

Toonen weet nog goed hoe hij op de inwoner reageerde: “Ik heb mijn hele leven als docent op de Rientjes Mavo in Maarssenbroek gewerkt en ik zat daar in de hoogste salarisschaal. Toen ik parttime wethouder werd, was ik er in salaris echt een paar honderd euro per maand op achteruitgegaan. Geweldig vond ik het om dat uit te leggen aan die inwoner. Doodstil was het in de zaal.”

Voetbalwedstrijd

Volgens Toonen is de politiek net als een potje voetbal: “Het moment dat ik de raadszaal binnenkom, voelt het als een voetbalwedstrijd. Vanaf dat moment doe ik mijn uiterste best om te winnen. Als ik geïnterrumpeerd word, voel ik de adrenaline door mijn lichaam.”

Het moment dat ik de raadszaal binnenkom, voelt het als een voetbalwedstrijd. Vanaf dat moment doe ik mijn uiterste best om te winnen."

• Joseph Toonen, fractievoorzitter PvdA

Maar hij won niet elke wedstrijd. Zijn vertrek als wethouder in de gemeente Loenen in 2008 was er zo een. Toonen was als wethouder Onderwijs verantwoordelijk voor de bouw van twee basisscholen in Loenen aan de Vecht. Op het allerlaatste moment bleek de bouw van het nieuwe pand vertraagd. Met als gevolg dat de basisschoolkinderen op straat stonden. Toonen kreeg verkeerde adviezen, maar neemt het vooral zichzelf kwalijk. “Als wethouder ben je verantwoordelijk. Ik voelde dat het vertrouwen in de gemeenteraad weg was. En als het vertrouwen eenmaal weg is, dan kun je dat moeilijk terugkrijgen. Dus toen ben ik opgestapt.”

Een onaangename periode in zijn leven: “Het heeft mij persoonlijk geraakt en het heeft mij verdriet gedaan.” Maar ‘trots’ is hij ook. Trots dat hij de beslissing om op te stappen zélf heeft genomen.

Kritisch

Zijn vrouw Ans stond al die jaren naast hem om hem aan te moedigen. Toch was ze niet altijd vol lof en complimenten. “Als ik na een vergadering van collega’s te horen kreeg dat ik het goed had gedaan, dan zei ik ‘nou ik wacht even tot Ans thuis vertelt wat er allemaal niet zo geweldig was aan mijn optreden,” vertelt Toonen. Zijn vrouw zit naast hem aan de keukentafel en knikt.

De afgelopen jaren was Toonen raadslid en fractievoorzitter van de PvdA, maar persoonlijke omstandigheden maken het voor hem onmogelijk om nog langer verder te gaan. En dus neemt hij afscheid. Na zijn huidige termijn als raadslid stopt hij.

Dementerend

Zijn vrouw is dementerend en dat vergt veel mantelzorg. “Ik heb mijn hele leven alle ruimte gekregen van mijn vrouw om te doen en te laten wat ik wilde. En nu ben ik aan de beurt.” En dat pakt hij sportief op. Precies zoals hij is. ‘Stoïcijns’ noemt hij het zelf.

Ik heb mijn hele leven alle ruimte gekregen van mijn vrouw om te doen en te laten wat ik wilde. En nu ben ik aan de beurt."

• Joseph Toonen, fractievoorzitter PvdA

“De werkelijkheid laat zich niet gemakkelijk veranderen. Je kunt je niet verzetten tegen iets dat onvermijdelijk is. Zo zit ik ook een beetje in de politiek. Dit is de werkelijkheid. Dit zijn de partijen waar we het mee moeten doen en dit zijn mijn omstandigheden waar ik het mee moet doen.”

Helemaal weg gaat hij niet. Zijn betrokkenheid bij de PvdA blijft. “Ik blijf wel een beetje meedenken en af en toe een vergadering bezoeken. Het zit in me.”