RTV Stichtse Vecht

Spengense molen wacht op redding door de liefhebber: ´Het is balen, je ziet de molen achteruitgaan´

De Spengense molen rot langzaam weg. Het Utrechts polderpareltje staat 1,5 jaar stil omdat in eerste instantie de wieken moeten worden vervangen. Maar het probleem overstijgt de wieken, want het eikenhouten structuur dient inmiddels als voer voor larven. Er is voor de restauratie al een flink bedrag opgehaald, maar 15.000 euro is er nog nodig. Daarom doet Utrechts Landschap een beroep op de molenliefhebber met een crowdfundingactie.

Wie 'Spengense molen' in Google Maps invoert komt bedrogen uit. Want je komt uit bij een privéboerderij. De wandelroute door het weiland die vervolgens wordt geadviseerd is ook niet de manier om wél bij de molen te komen. Navigeer naar voetbalvereniging Kockengen. ''Loop dan onder het tunneltje door, wandel op de dijk en een kleine kilometer later kom je vanzelf bij de molen', aldus molenaar John van Schaik. In 2011 legde hij dezelfde route af toen hij in opdracht van een schildersbedrijf de molen ging schilderen. Het was liefde op het eerste gezicht toen hij de molen zag.

John is nog steeds schilder, maar besloot vier jaar geleden 'een carrière' als molenaar erbij te nemen. ''De ligging en het uitzicht is zo uniek, hier wil je toch in je vrije tijd zijn.'' Pijnlijk was dan ook de beslissing voor hem toen beheerder Utrechts Landschap in 2021 besloot om Spengense molen tegelijkertijd met andere 16 molens stil te zetten. De wieken van al die molens moeten worden vervangen, en dat kost twee miljoen.

Op een gegeven moment is het klaar, dan gaat er wat breken hier

• Molenaar John van Schaik

Een half miljoen

De renovatie van Spengense molen komt bovenop de begrote twee miljoen, het zal zelfs de boeken ingaan als de duurste reddingsoperatie van de afgelopen 15 jaar. ''Een half miljoen euro is hier in totaal nodig,'' vertelt Paul Vesters van Utrechts Landschap. Het boventafelement - dat is de constructie die het hele bovenhuis draagt - is ernstig aangetast door de bonte knaagkever.

Je kan er zó je vinger in drukken. De balken moeten worden vervangen. Ook de steile trap naar het bovenhuis is verrot. John laat de diverse gaten in de trap die naar het bovenhuis gaat zien. Hij schildert ze nog wel zodat het mooi oogt en in dezelfde kleur als de trap is. ''Op een gegeven moment is het klaar, dan gaat er wat breken hier.''

Logistieke uitdaging

Maar de inflatie voelen ze ook hier. Volgens Vesters is de prijs van hout enorm gestegen, en dan is het nog maar eerst zien of het te verkrijgen is. Ook staal is onbetaalbaar geworden. ''De CAO in de bouw is ook gestegen,'' vertelt Vesters. Hier komt bij dat de ligging de renovatie extra moeilijk maakt. ''Je komt er alleen te voet of per boot. Er kan geen vrachtwagen komen. Dat maakt het allemaal een stuk duurder, logistiek is het ook een uitdaging.''

De molen is, ondanks dat het niet draait, nog steeds elke zaterdag open voor de liefhebber. Binnen valt er nog genoeg te zien en buiten zijn de grutto's al te horen. John hoopt dan ook niets liever dan dat zij die het Nederlands erfgoed een warm hart toedragen een steentje aan de renovatie zullen bijdragen.